‘Verandering gaat over luisteren, praten en raakvlakken zoeken’

Wat is de rol en verantwoordelijkheid van inloophuizen, buurt- en straatpastoraat als het gaat om het veranderen van mensen en het veranderen van beleid? Hoe geven we mensen met een verhaal hierin een centrale plek? Deze vragen stonden centraal tijdens de online bijeenkomst ‘Ontmoeting en (beleids)verandering’. Tijdens het plenaire ochtendprogramma lieten we ons inspireren en bevragen door drie mensen die elk vanuit hun eigen achtergrond en ervaring, hun inzichten met ons deelden.

Veilige omgeving creëren

Als eerste Ranfar Kouwijzer, directeur-predikant bij de Pauluskerk in Rotterdam. Is het inderdaad altijd goed om een ervaringsdeskundige zijn of haar verhaal te laten vertellen? “In principe wel, maar het is belangrijk om de ervaringsdeskundige goed te begeleiden en hem of haar te beschermen voor teleurstellingen. Vraag jezelf bijvoorbeeld af: is de ontmoeting één op één of betrek ik een mediapartner? De media kan een ongelofelijk sterk instrument in beleidsbeïnvloeding zijn, maar creëert niet altijd een veilige omgeving voor de kwetsbaarheid van degene die zijn verhaal doet. Het kan daarbij helpen om iemand te vragen die de problematiek in een eerdere situatie heeft meegemaakt, maar er op dit moment niet meer middenin zit.”

Zoek elkaar op

Als tweede Geert Ritsema, die als wethouder van Ede onder ander verantwoordelijk is voor wonen en zorg, de WMO en burgerparticipatie. Hoe nemen bestuurders beslissingen? “Als bestuurder breng je het grootste deel van de tijd door met andere bestuurders,” vertelt Ritsema. “De politiek heeft de plicht om ook mensen aan de onderkant van de samenleving op te zoeken. Daar leer je ontzettend veel van voor je beleid. Maar dit gebeurt veel te weinig.” Inloophuizen kunnen daarom ook zelf het initiatief nemen voor ontmoeting met beleidsmakers.

Verbinding opzoeken

Hoe kan deze ontmoeting vervolgens daadwerkelijk leiden tot beleidsverandering? Dat is het thema van de laatste spreker: Rina Beers, senior beleidsmedewerker bij Valente. Zij benadrukt dat het belangrijk is om bezoekers van het inloophuis te vragen wat de grootste problemen zijn waar zij tegenaan lopen en wat zij hierin nodig hebben.

Beers: “Vervolgens kun je kijken welke persoon met invloed je kunt voor dit onderwerp moet bereiken en hoe je dit kunt doen. Gaat het om het brede publiek, gaat het om de wethouder of om het bestuur van je eigen inloophuis? Verplaats je ook in de kant van de beleidsmaker en luister naar wat zij nodig hebben om hun werk goed te kunnen doen. Als je alleen roept ‘dit deugt niet’, dan komt de boodschap meestal niet aan. Juist in een één op één gesprek, een werkbezoek of door een beleidsmedewerker een dag mee te laten draaien kun je deze verbinding opzoeken.”

Gesprek van persoon tot persoon

In het tweede deel van het programma gingen de deelnemers uiteen in drie ronde-tafel-gesprekken. Eén van de drie workshopsgesprekken werd geleid door Els Keet, coördinator bij Ervaring die Staat in Eindhoven, samen met drie ervaringsdeskundigen. “Neem onze mening serieus,” was de boodschap die één van de ervaringsdeskundigen wil laten horen. Hij vertelt hoe hij bij Ervaring die Staat betrokken is bij KDET, een klankbordgroep waar ervaringsdeskundigen praten met beleidsmakers. “In de periode dat ik dakloos was, was de afstand tussen de hulpverlener en mij als cliënt heel erg groot. In gesprekken was ik altijd de hulpbehoevende en zij de hulpgevende. Toen ik zelf mocht spreken met beleidsmakers, was het opeens een gesprek van persoon tot persoon. Dat was heel bijzonder. Mensen zagen me, dat heeft me veel goed gedaan, dat geeft vertrouwen.”

Ook hierin staat verbinding centraal. Els Keet vertelt: “Als we naar beleidsmakers toe gaan, zeg ik altijd: we komen niet om te vechten, we komen om te luisteren en praten. In de gesprekken zoeken we altijd raakvlakken op tussen gesprekspartners.”

Bekijk hier de opname van de online bijeenkomst. Heb je meer interesse in het thema ontmoeting en beleidsbeïnvloeding? Lees hier meer informatie over het project Luisterkracht.

gepubliceerd: 24 september 2021