Een echtpaar van rond de 80 komt trouw elke week koffie drinken en de krant lezen bij JOTA. Op een dag vraagt mevrouw of ze me even kan spreken, in de stille ruimte graag, want daar worden we niet gestoord. Ze vertelt me over de toenemende vergeetachtigheid die ze opmerkte bij haar man, en hoe ze zich daar zorgen over maakte. Na een bezoek aan de huisarts, een doorverwijzing naar de neuroloog en enkele onderzoeken, krijgt hij de diagnose MCI, mogelijk de voorbode voor de ziekte van Alzheimer. Een verdrietige boodschap.

Mevrouw is opgelucht haar verhaal te kunnen delen, en we kijken samen of er in het aanbod van JOTA, naast het wekelijks koffie drinken, misschien een passende activiteit is waar zij en/of haar man zouden kunnen aan deelnemen. Als je geheugen je af en toe in de steek laat, is het fijn en belangrijk om (samen) leuke dingen te blijven doen. Zo komen we uit bij de kookclub.

Kookclub

De maandelijkse kookclub bij JOTA biedt de mogelijkheid aan mensen met geheugenproblemen én hun mantelzorger, om samen te komen met lotgenoten, voor een ontspannen avondje koken en gezellig tafelen. Alles gebeurt in een sfeer van veiligheid en respect. Ook als je het even niet meer weet, wordt daar op een goede manier mee omgegaan. Dat is erg belangrijk voor het zelfvertrouwen. Verder merken we dat een activiteit in groepsverband uitnodigend werkt: mensen die thuis nauwelijks nog aan koken toe komen, of van wie de partner het al een poosje van ze overgenomen heeft, doen bij de kookclub wel gewoon mee.

Molenaar

Bij de eerstvolgende bijeenkomst van de kookclub komt het echtpaar schoorvoetend binnen en  sluit aan bij de groep. Ik vermoed dat het de eerste keer is dat ze meedoen met een activiteit  specifiek voor mensen met dementie. Hoe we ook ons best doen om laagdrempelig te zijn, de ziekte dementie gaat gepaard met veel schaamte en onzekerheid.

Het echtpaar vindt gelukkig gauw aansluiting bij de anderen en je ziet hen ontspannen. En vooral: je ziet hen volop meedoen. Bij de kookclub gaat het gesprek helemaal niet over het ziekteproces of over wat er niet meer goed lukt. Dit is een gezellig avondje uit, en dat lijkt aardig te lukken. Als de maaltijd voorbereid is, gaan we aan tafel. Iemand vraagt aan meneer naar zijn hobby’s, en deze vraag blijkt een voltreffer. Meneer is al jaren vrijwillige molenaar. En terwijl hij vol enthousiasme zijn verhaal doet, zie ik hem steeds meer stralen.

Bijdrage leveren

Een plaats creëren waar mensen tot hun recht kunnen komen en nieuwe inspiratie vinden, dat is waar JOTA voor staat. Missie geslaagd dus. Of nog niet helemaal? Mijn gedachten gaan nog een stapje verder. In diezelfde periode ben ik bezig met de voorbereiding van een zomeruitstap. We willen een picknick organiseren voor de vaste bezoekers van JOTA en zijn nog op zoek naar een geschikte locatie. Na overleg met de werkgroep, bel ik meneer op om te vragen of de picknick kan doorgaan bij ‘zijn’ molen. Ik krijg onmiddellijk een volmondig ‘ja’; ik merk dat hij zich erg gewaardeerd voelt door deze vraag. We krijgen zelfs een gratis rondleiding in de molen aangeboden.

Van betekenis mogen zijn is van onschatbare waarde. Misschien is het wel zo dat je pas écht het gevoel krijgt dat je meedoet in de maatschappij, als je er zelf ook een bijdrage mag aan leveren.

Het verhaal van de ander

Ook bij medewerkers van een inloophuis, is ‘van betekenis zijn’ een belangrijk thema. Als ik mezelf de vraag stel wat mij energie geeft in een situatie als deze, dan zit dat in de relatie met de ander. Door rationeel te werken, kom je erachter wat de ander nodig heeft om zoveel als mogelijk zichzelf te kunnen zijn. Van betekenis zijn is in deze niet op zoek gaan naar pasklare oplossingen. Het is aansluiten bij het verhaal van de ander, en vandaaruit hem of haar optimaal ruimte bieden om het beste van zichzelf te laten zien.

JOTA is er voor iedereen, met de focus op mensen met een uitgesproken kwetsbaarheid. Meer weten? Kijk op de website.

Wil je ook eens een column schrijven over wat je tegenkomt in het inloophuis of op straat? Laat het dan weten aan Naomi van Berkel.