Hoe houd je een open gesprek op gang zodat de huiskamer een veilige ruimte is waar mensen elkaar kunnen ontmoeten? Esra Altmis (Stichting Ik Wil Eindhoven) geeft vijf tips.

1. Ken jezelf en wees je bewust van wat je zelf raakt en drijft

Om ruimte te kunnen geven aan de ander, helpt het om bewust te zijn van jezelf. Als je minder onverwachts geraakt wordt door wat een ander zegt, kun je makkelijker openheid en nieuwsgierigheid houden.

Esra: “Iemand spreekt met emotie, verheft zijn stem en kijkt boos. Je schrikt omdat het onverwachts gebeurt. Het is dan fijn om eerst even voor jezelf te zorgen. Wat heb je nodig om in contact te gaan met de ander?

Ik heb voor mezelf een aantal zinnetjes en strategieën op voorraad, die ik kan inzetten als ik geraakt ben. Daarnaast kan het helpen om te ontdekken: welke triggers heb ik? Bijvoorbeeld met de ogen rollen, gefronste wenkbrauwen, schelden, harde geluiden, iemand die de deur dicht gooit.”

2. Veeg lastige thema’s niet onder het tapijt: mensen willen gehoord worden

Soms is onze eerste neiging bij een lastig onderwerp om te denken: ‘Oh, als ze er maar niet over beginnen!’ Terwijl het voor een veilige sfeer juist heel steunend kan zijn om het er samen over te hebben.

Esra: “Present zijn bij het verdriet en de wanhoop van de ander is heel steunend. Ik merk dat het bij ons heel erg wordt gewaardeerd als we stilstaan bij maatschappelijke gebeurtenissen die heel veel impact hebben in het leven van onze bezoekers, zoals de aardbeving in Turkije, de oorlog in Gaza of de uitslag van de verkiezingen.  Zorgvuldig luisteren naar bijv. verdrietige emoties, geeft erkenning dat het verdriet er mag zijn.”

3. Neem wat hoog zit serieus, maar bewaak het goede moment

Tijdens het eten of als je net de koffie aan het bijvullen bent. Een goed gesprek komt niet altijd uit. Soms is het ook goed om de lichtheid en de gezelligheid te bewaren. Als je samen aan het eten bent bijvoorbeeld. Esra: “Het is belangrijk om de gevoelens van iemand serieus te nemen, maar je kunt altijd begrenzen en zeggen: nu even niet. Wat ik zelf bijvoorbeeld vaak zeg is: ‘Zullen we straks even de tijd nemen om even bij te praten? Ik ben nu druk en merk dat ik niet zo goed twee dingen tegelijkertijd kan doen. Komt dat jou ook uit?’. Je kunt zelf het goede moment bewaken

4. Betrek mensen inclusief en in hun eigen taal

Het kan ontzettend ondersteunend werken als mensen in gesprek zijn met iemand die dichtbij ze staat, waar ze zich in kunnen herkennen en waar ze vertrouwen in hebben. Een diverse groep vrijwilligers kan daarbij helpen.

Esra: “Als je dingen organiseert, doe dit dan samen met betrokken bezoekers en bewoners. Maak er een mooie diverse groep van! Op die manier creëer je een veilige omgeving.

Spreken in de eigen taal kan mensen ook ontzettend helpen om zich te kunnen uiten en hun gevoelens en emoties te benoemen. Soms betrekken wij ook een tolk in het gesprek?”

5. Als er onderling niet meer geluisterd kan worden, heb het dan over de communicatie

Boosheid kan verbinding en open communicatie ontzettend in de weg staan. Het kan daarom helpend zijn om een gesprek over communicatie te voeren: ‘Welke manier van praten, schrikt mij af?’ ‘Wat heb je nodig als je het moeilijk hebt of heel boos bent? Als je het daar over hebt, kunnen mensen daar ook rekening mee houden.’