Christine werkte vijfendertig jaar in de zorg voordat ze begon als diaconaal werker in een Utrechtse wijk. “Ik redde me wel met mijn levenservaring, bijvoorbeeld gesprekservaring uit mijn eerdere werk,” vertelt ze., “Maar ik wilde meer inhoudelijke verdieping. Ik leer in dit werk steeds meer om uit de hulpverlenersfunctie te blijven. Er is zoveel mogelijk zonder oordeel. Ik oefen mezelf om eerst te kijken: wat is hier aan de hand, wat gebeurt er, met wie ben ik in gesprek? En om niet meteen in de oplossing te gaan zitten. Vaak is het veel belangrijker om iemand te zien als mens.”

Luisteren, observeren en voelen

Ook Behrooz, werkzaam bij Team Aandacht in de Pauluskerk, benadrukt het belang van vertragen. “Het belangrijkste inzicht uit de cursus? Echt goed luisteren, observeren, zien en voelen. Alleen op die manier kan ik onderscheiden of er een oproep wordt gedaan op mij als professional, of dat ik alleen een luisterend oor moet zijn.” Hij merkt dat hij daardoor beter kan omgaan met lastige situaties. “Wanneer een bezoeker boos is of naar mij schreeuwt, kan ik daardoor veel beter grenzen trekken en ontdekken: wat zit er nou echt achter deze emoties?”

Begeleider Titus Schlatmann, van het Trainingscentrum Kor Schippers, herkent dit proces. “Voor mij levert het gezamenlijk reflecteren op elkaars werk elke keer onverwachte nieuwe inzichten op. Bijvoorbeeld over hoe je succes ziet. Het welslagen van je werk zit in het welslagen van de relatie die je met je gasten én vrijwilligers onderhoudt, en niet zozeer in de vraag of er iets ‘gefikst’ is. De wisselwerking tussen theorie en praktijk is ook telkens heel helpend bij die reflectie.”

Andere dynamiek

Christine merkt dat het vertragen haar niet alleen helpt om beter te luisteren, maar ook om ontvankelijker te zijn. “Soms lopen de lijntjes de andere kant uit en krijg ik iets aangereikt vanuit een bezoeker of deelnemer. Een ander inzicht, of hulp en ondersteuning. Ik vind het heel mooi dat ik dat nu zie en dat ook kan bevestigen naar iemand toe. Dat verandert de dynamiek. Niet: ik ben de deskundige en jij bent de hulpvrager, maar: we zijn gelijkwaardig.”

Samen leren

Een meerwaarde van de cursus is dat werkers van verschillende lokale organisaties samen reflecteren. Christine: “Wat ik bijzonder vind om te merken is dat je focus allemaal hetzelfde ligt. Uiteindelijk gaat het om de mensen met wie je werkt. Mijn diaconale werk lijkt op het eerste gezicht heel anders dan de hectische situaties in de Pauluskerk, bijvoorbeeld. Maar als je een casus laag voor laag afpelt, blijken de onderliggende dingen die spelen heel erg op elkaar te lijken. Misschien is een eenzame buurtbewoner wel op zoek naar precies hetzelfde als iemand met een verslaving. Het is echt schijn om te denken: ‘Mijn werk stelt niet zo veel voor ten opzichte van het werk van de ander.’

Voor wie zou je de basiscursus aanraden? “Ik zou de cursus aanraden aan iedereen die op zoek is naar voldoening en arbeidsvreugde in het werk, en zijn of haar eigen werk beter wil begrijpen,” meent Titus. Medebegeleider Guus Timmerman, van Stichting Presentie, vult aan: “De basiscursus is voor iedereen die aan het begin van hun loopbaan staat in een inloophuis, of als straat- of buurtpastor. Meedoen aan de basiscursus betekent ook: een begin maken met het cultiveren van gezamenlijk leren!”

Op 18 september start een nieuwe Basiscursus Relationeel werken. Meer informatie en het programma vind je hier. Aanmelden kan via info@netwerkdak.nl.