In het dagelijks werk van inloophuizen en straatpastoraten en diaconale organisaties wordt zichtbaar hoe huisvesting een steeds groter en urgenter probleem wordt. Er zijn simpelweg te weinig woningen. Het is een opvallende trend: steeds meer organisaties in ons netwerk denken na, maken plannen of hebben ervaring om zelf woonruimte of tijdelijke opvang te creëren. Hoog tijd om van elkaar te leren, vonden we!  

In Amsterdam heeft de Lutherse Diaconie twee gasthuizen met in totaal vijf kamers. “Het is heel kleinschalig,” vertelt Ilse. “In allebei de gasthuizen woont één huisoudste. Dat is iemand die zijn eigen leven heeft, maar die zijn leven ook deelt met onze gasten. Mensen verblijven bij ons maximaal drie maanden. Iemand die op straat leeft zonder zicht op een vervolgplek is voor ons eigenlijk geen passende doelgroep. Wij bieden een overbrugging. Bijvoorbeeld voor een asielzoeker die tijd moet overbruggen totdat er een woning wordt toegewezen. Of iemand die ongedocumenteerd is en even een plek nodig heeft om tot rust te komen terwijl andere organisaties hen juridisch bijstaan.”

Informele zorg

Ook in Woerden woont een huisoudste samen met de mensen die bij hen verblijven. Daar is plek voor 14 gasten. John: “Bij het opvangen van mensen werken we veel samen met de gemeente en met het Leger des Heils. De gemeente is het loket en zorgt voor het woonadres en de uitkering. Het Leger des Heils organiseert de professionele zorg en ambulante begeleiding. Wij zijn de ‘informele zorg’, we zorgen dat er een kamer beschikbaar is en hebben daarnaast een groot netwerk met andere vrijwilligers en activiteiten. We betrekken mensen in onze opvang ook altijd in het inloophuis. Ze kunnen mee-eten, meehelpen en kunnen kleding krijgen. In principe proberen we de opvang zo kort mogelijk te houden, maximaal een aantal maanden. Maar vanwege de huisvestigingscrisis zie je dat de opvang in de praktijk veel langer duurt.”

Samenhang

John: “De opvang is onderdeel van het grotere geheel van de organisatie. We hebben ook een huiskamer, die bij ons sterk is gericht op maaltijden en activerend werk, een tweedehands kledingwinkel en een koffiebranderij. Door de samenhang van de opvang met de andere dingen die wij bieden, kunnen wij iemand op verschillende manieren ondersteunen.”

Maatwerk

Het is belangrijk om veel samen te werken met andere organisaties, benadrukken zowel Ilse als John. John: “De samenwerking met andere organisaties, bij ons de gemeente en het Leger des Heils, is ontzettend belangrijk. Maar ook complex. Want je moet er enorm voor waken  om niet in het systeem te zakken. Het is nodig om met elkaar te zeggen: ‘Er is hier even maatwerk nodig, hoe gaan we dat oplossen?’ Je kan allemaal problemen op de weg zien, maar je moet bereid zijn om met alle partijen samen te kijken: hoe lossen we het op?”

Deze samenwerking is vooral mensenwerk, meent John. “Het is een kwestie van relaties, om vanuit vertrouwen dit werk te kunnen doen. Dat is hard werken en ook onze grootste uitdaging. De oplossingen passen niet altijd binnen de lijntjes. In het intensief samenwerken met verschillende organisaties, zie je dat de spelregels ook een barrière kunnen worden. Terwijl het juist ontzettend belangrijk is om maatwerk te blijven bieden. Maar je hebt daar elkaar wel bij nodig.”

Vertrouwen

Ook Ilse werkt intensief samen met andere lokale organisaties. De mensen die in de gasthuizen verblijven, worden door deze organisaties doorverwezen en begeleid. Ilse: “We werken veel samen met het Wereldhuis, het Leger des Heils, de Regenbooggroep, het drugs- en straatpastoraat, de Protestantse Diaconie. Het is super belangrijk dat deze partners ons kennen. Dat ze de situatie in onze gasthuizen begrijpen, dat er een huisoudste is, dat er andere gasten zijn. Ik doe altijd een intakegesprek met potentiële gasten, maar vertrouw er ook op dat de organisaties die iemand doorverwijzen kunnen inschatten of iemand bij ons past. Of de opvang van drie maanden helpend is. Deze organisaties houden ook de regie over vervolgstappen. Wij bieden in principe gewoon de plek.”

Ervaringen uitwisselen

Op woensdag 19 maart wordt er een uitwisselingsmiddag georganiseerd over (tijdelijke) opvangplekken. Ilse: “Ik zou het heel leuk vinden om de ervaringen te horen van andere organisaties die een opvangplek hebben. Specifiek rondom het thema veiligheid. Je hebt toch iemand in je huis. Dat is ook de kracht van een gasthuis. Hier is rust, veiligheid, huiselijkheid, een basis van vertrouwen en relatie. Dat is een hele andere wereld dan veel reguliere opvang. Ik ga hier geen drugscontroles uitvoeren. Maar dat maakt het ook een beetje spannend. Gelukkig gaat het 95 van de 100 keer goed. Maar het is wel echt een verantwoordelijkheid. Hoe zorg je ervoor dat je een warme, persoonlijke plek hebt, waar relatie centraal staat, maar waar ook de veiligheid gewaarborgd is?”

Praktisch

Wanneer            woensdag 19 maart, 13.00 – 15.00 uur
Waar                   Mariahoek 17, Utrecht (300 meter van Utrecht CS)
Wie                      Voor praktijkwerkers en bestuurders uit ons netwerk die ervaring hebben met het creëren van tijdelijke opvang of woonruimte of met plannen daarover rondlopen.
Opgave               Deelname is gratis. Geef je op bij Naomi van Berkel (naomivanberkel@netwerkdak.nl)