Op de netwerkdag op 12 november verzorgt Rob van der Zwan (directeur MST Tilburg) een workshop. Meld je hier aan voor de netwerkdag. 

Rob van der Zwan: “In ons centrum komen veel groepen mensen. Het idee van de Steppingstones is een jaar of twee, drie geleden ontstaan. Het viel ons toen op dat met name de Somalische groep in de samenleving tegen allerlei dingen aanliepen en veel gebruik maakte van de spreekuren. We gingen kijken en vragen: waar komt dit vandaan, waarom lopen mensen vast? Door nauw met mensen op te trekken kwamen we allerlei dingen op het spoor. We zagen toen bijvoorbeeld dat mensen naast het integreren ook nog heel veel andere verplichtingen hadden. In het land van herkomst, aan kinderen of familieleden die hier wonen. Die verplichtingen zijn belangrijk voor hen. Dat strookte soms niet met de Nederlandse regels en procedures die leidend zijn bij bijvoorbeeld een gemeente.

Hoe heeft dat inzicht geholpen?

“Waar het eigenlijk op neerkomt is: als je meeloopt met mensen kom je allerlei dingen tegen waar mensen tegenaan lopen, dingen die goede participatie verhinderen. Door dat inzicht hielden we onszelf ook een spiegel voor. Wat horen we nou? Klopt het wat we denken dat hier speelt? Welke uitgangspunten breng ik zelf mee? Je hebt zelf toch ideeën over hoe je mensen wil helpen. En dan moet je opeens stilstaan bij de vraag: ‘Klopt onze eigen overtuiging wel?’ Dat vraagt om geduld. Veel dingen zijn niet één, twee, drie op te lossen. Dat is soms ook heel pijnlijk. Je bent vrijwilliger, je wil mensen helpen, en dan reageren ze helemaal niet zoals je dacht dat ze zouden reageren.”

Hoe zijn de steppingstones ontstaan?

“Het is een benadering die in de afgelopen 15-20 jaar, werkenderwijs, ontwikkeld en op noemer gebracht met ‘Steppingstones’ naar aanleiding van een project. Op een gegeven moment ontstond er een goede band me een aantal Somalische vrijwilligers. Zij kende het MST goed, kwamen hier graag, spraken Nederlands en hadden ook goede contacten in de Somalische gemeenschap. Wij hebben aan hen gevraagd of zij een soort brugfunctie konden vervullen.

We hebben hierin heel bewust voor het woordje ‘steppingstone’ gekozen. Het is één stapsteen, dus niet de brug. We moeten oppassen om de vrijwilligers niet te overvragen. Iemand die Nederlands goed beheerst, zijn plek in de samenleving vindt, die heeft natuurlijk zo een baan en andere verantwoordelijkheden. We zien de steppingstones als verschillende mensen die je op verschillende manieren bij iemands proces kan betrekken.”

Hoe kom je aan deze vrijwilligers?

“Het werkt niet om te zeggen: ‘Nou, we gaan nu eens een rijtje steppingstones opleiden.’ Waar het om gaat zijn connecties, relaties, vertrouwen. Dat mensen eerst het gevoel hebben dat ze onderdeel uitmaken van het centrum of inloophuis. Ook hier begint het met een spiegel bij jezelf voorhouden. Oh, ik wil mensen helpen? Nou, laten we dat eerst afschalen. Je moet eerder compagnons zoeken in plaats van mensen die je gaat inzetten. Je moet relaties leggen.”

Op welke andere manieren betrekken jullie steppingstones in het MST-werk?

“Op dit moment hebben we een samenwerking met de gemeente Tilburg lopen, genaamd Steunpunt Migranten. Daarbij gaat het om niet-inburgeringsplichtige migranten. Bijvoorbeeld iemand die trouwt met een Nederlander of mensen die hier voor een baan komen. Dat is een groep die niet veel gezien wordt, maar die wel snel in de problemen komen. Ze kennen de taal vaak niet, hebben hier nog geen netwerk. Ook in dit project spelen steppingstones een rol als vrijwilliger. Daarnaast hebben we ook betaalde medewerkers aangetrokken. Diana uit Peru, Rachida uit Marokko. Zij zijn in hun eigen land hoog opgeleid, komen in Nederland moeilijk aan het werk, maar zijn goud waard in het werk dat ze met MST doen. In eerste instantie door relaties met de gemeenschap te leggen. Dat geeft mensen zo veel vertrouwen. Het gaat echt uit van de gedachten: betrek mensen van de gemeenschap er zelf bij om problemen uit die gemeenschap op te lossen.”

Meer weten? Meld je hier aan voor de landelijke netwerkdag op 12 november in Houten.