Een mooie publicatie, die ook vandaag de dag erg relevant is! In de artikelen worden vijf deskundigen uit de praktijk gevraagd waaraan zij vinden dat meer aandacht moet worden besteedt de aanpak van eenzaamheid. Een aantal bevindingen uit de publicatie:

Eenzaamheid gaat alle buurtbewoners aan

Anja Machielse, bijzonder hoogleraar Empowerment van Kwetsbare Ouderen aan de Universiteit voor Humanistiek, vertelt over Lief en Leed-Straten in Rotterdam. Vrijwilligers brengen in dit buurtinitiatief bijvoorbeeld een bloemetje langs als een straatbewoner net terug is uit het ziekenhuis. Deze buurtgroepen worden steeds inclusiever.

De publicatie beschrijft de ervaring van Machielse: “In haar eerste jaren zag ze de bekende vitale witte gepensioneerde mannen en vrouwen het voortouw nemen. De laatste jaren zijn dat ook moslimmannen en -vrouwen en ook (andere) jonge mannen met een migrantenachtergrond (‘jongens die een kickboksschool runnen en van wie je niet meteen verwacht dat ze zich inzetten voor kwetsbare buurtbewoners.’). Zij slagen erin ook autochtone Rotterdammers in de straat aan te spreken. Opnieuw haar conclusie: ’Blijkbaar is er bij veel burgers de behoefte om meer te doen dan anoniem in je buurt te wonen en je met niemand te bemoeien.’”

Anders naar een situatie kijken

Sjef van der Klein is sociaal werker bij de Tilburgse welzijnsorganisatie ContourdeTwern in Tilburg. Hij ziet dat ziet door het ontbreken van de juiste kennis ’veel goedbedoelde initiatieven’ om mensen met eenzaamheidsklachten te helpen. In de publicatie vertelt Van der Klein: “Ik zal niet zeggen dat ik expert ben, maar we denken te gemakkelijk dat als we iemand maar onder de mensen weten te brengen dat die persoon die gevoelens niet meer heeft. Er is een diepe behoefte om iets tastbaars te doen – kaartje sturen met de Kerst, met een busje ophalen, gezellige bijeenkomsten organiseren – allemaal goedbedoeld, maar we lossen het probleem van eenzaamheid er niet mee op.”

Zijn eigen ervaring is dat je vanuit het sociaal werk met individuele activeringstrajecten eenzame mensen anders naar hun situatie kan laten kijken. Lukt dat – en dat lukt, is zijn ervaring – is het pas dáárna verstandig om te kijken of je ze met anderen in contact kan brengen.

Accepteer dat eenzaamheid bij het leven hoort

Wees voorzichtig met het woord eenzaamheid, pleit psychiater Dirk de Wachter. Hij schrijft: “Met beleidstaal en actieprogramma’s kunnen we ook eenzamen maken. Besteed aandacht aan vormen van samen leven in alledaagse leefsituaties: binnen families, op het werk, in wijken en buurten. Probeer op die plekken condities voor verbinding tussen mensen te realiseren. Accepteer dat eenzaamheid bij het leven hoort en zich niet altijd laat oplossen.”

De Wachter gelooft niet in grote van bovenaf geïnitieerde programma’s die eenzaamheid willen bestrijden, wél houdt hij een gloedvol betoog voor een programma, of beter, voor al die initiatieven, die het samen leven stimuleren

Kleinschalige initiatieven

In de publicatie zegt De Wachter: “Ik heb soms het gevoel dat het hoog op de agenda zetten van het thema eenzaamheid en er vervolgens alles aan willen doen, mensen nog dieper in hun eenzaamheid drukt. Je krijgt een briefje in de bus: vanavond buurtfeest! Als u niet kan komen, dan bellen we aan en komen we u halen. Leuk! Ik denk dat dat voor een eenzame mens de strop is. Ik druk me fors uit. Maar eenzaamheid is niet zo maar op te lossen met leukigheid.”

De Wachter vult aan: “Ik geloof heel erg in kleinschalige initiatieven. Die vanzelf ontstaan, probeer die te koesteren.” Hij bepleit een programma voor het samen leven waarbinnen kleinschalige bottom-upinitiatieven zo nodig gefaciliteerd worden en waarbij de overheid vooral niet in de weg loopt.

Lees hier de volledige publicatie ‘Onderbelichte aspecten van eenzaamheid – Vijf experts aan het woord’.